آناتومی دندان و انواع آن

آناتومی دندان شامل ساختار و اجزای دندان است که شامل پوسته (مینا)، دنتین، ریشه، و پوسیدگی است. این اجزا با هم ترکیب شده‌اند تا دندان، یکی از اعضای اصلی دستگاه ایجاد غذایی، تشکیل دهند.

آناتومی دندان شامل ساختار و اجزای مختلفی است که دندان را تشکیل می‌دهند. انواع اصلی آناتومی دندان عبارتند از:

پوسته: پوسته یا لایه بیرونی دندان که به عنوان مینا شناخته می‌شود، از مواد معدنی محکمی مانند هیدروکسی آپاتیت تشکیل شده است و از حفاظت و محافظت دندان علیه آسیب‌های خارجی مسئول است.

دندان: قسمت مرکزی و اصلی دندان که از مینا و بافت دندانی داخلی به نام دنتین تشکیل شده است. دنتین کمی نرم‌تر از مینا است و بیشتر شامل اندام‌های زنده مانند لوله‌های دندانی و اعصاب است.

ریشه: قسمت زیرین دندان که به عمق لثه فرو می‌رود و به استخوان فک یا فک کوچک متصل است. ریشه دندان شامل بافت سخت و محافظت کننده به نام لوزو است.

پوسیدگی: فضای خالی در دندان که شامل اعصاب، رگ‌ها و بافت نرم دیگر است. این فضا توسط اندام‌های داخلی دندان پر شده است و ارتباط آن با فضای دهانی از طریق کانال‌های دندانی ایجاد می‌شود.با درک آناتومی دندان، افراد می‌توانند بهترین مراقبت‌های دندانی را انجام دهند و مشکلات دهان و دندان را بهتر درک کنند.

دندان های دائمی چه زمانی شروع به رشد میکنند

دندان‌های دائمی که به عنوان دندان‌های بالغ نیز شناخته می‌شوند، در حدود ۶ تا ۷ سالگی شروع به رشد کرده و جایگزین دندان‌های شیری می‌شوند. این روند در دوران کودکی و نوجوانی با رویش دندان های دائمی مختلف در مراحل مختلف تا اواخر سال های نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ادامه می یابد.

انسان چند دندان دارد و هر کدام چه وظایفی دارند

انسان ها معمولاً در طول زندگی خود دو دسته دندان دارند: دندان های شیری (شیری) و دندان های دائمی (بالغ). در اینجا یک نمای کلی از تعداد و عملکردهای هر نوع آورده شده است:

۱. دندان های شیری

– انسان معمولاً ۲۰ دندان شیری دارد که شامل ۱۰ دندان بالا (۴ دندان نیش، ۲ دندان نیش و ۴ دندان آسیاب) و ۱۰ دندان پایین (۴ دندان ثنایا، ۲ دندان نیش و ۴ دندان آسیاب) است.
– دندان های شیری نقش مهمی در جویدن، رشد گفتار و حفظ فضای مناسب برای رویش دندان های دائمی دارند.

۲. دندان های دائمی (دندان های بزرگسال)

– بزرگسالان به طور معمول دارای ۳۲ دندان دائمی شامل ۱۶ دندان بالا (۴ دندان ثنایا، ۲ دندان نیش، ۴ دندان پره مولر و ۶ دندان آسیاب) و ۱۶ دندان پایین (۴ دندان ثنایا، ۲ دندان نیش، ۴ دندان پره مولر و ۶ دندان آسیاب) هستند.

– دندان های دائمی وظیفه جویدن، گاز گرفتن، بیان گفتار و حفظ ساختار مناسب صورت را بر عهده دارند.

– ثنایا: برای بریدن و گاز گرفتن غذا استفاده می شود.

– نیش (Cuspids): کمک به پاره شدن غذا و هدایت فک در بسته شدن.

– پرمولرها (Bicuspids): به آسیاب کردن و خرد کردن غذا کمک می کنند.

– مولرها: دندان های ساینده اولیه که مسئول تجزیه غذا به ذرات کوچکتر قبل از بلع هستند.

به طور کلی، هر دو دندان شیری و دائمی برای جویدن مناسب، گفتار و حفظ سلامت و عملکرد دهان در طول زندگی ضروری هستند.

آناتومی دندان از چه اجزایی تشکیل شده اند

مینا: خارجی ترین لایه دندان، مینا سخت ترین ماده در بدن انسان است. از لایه های زیرین دندان در برابر آسیب های ناشی از جویدن، گاز گرفتن و اسیدهای تولید شده توسط باکتری ها محافظت می کند.

عاج: در زیر مینای دندان عاج قرار دارد، بافتی سخت اما کمی نرمتر از مینا. عاج بخش عمده ای از ساختار دندان را تشکیل می دهد و از مینای دندان حمایت می کند. همچنین حاوی لوله های میکروسکوپی است که احساساتی مانند تغییرات دما را به اعصاب دندان منتقل می کند.

پالپ: داخلی ترین قسمت دندان، پالپ، بافت نرمی است که حاوی رگ های خونی، اعصاب و بافت های همبند است. این ماده غذایی را برای دندان فراهم می کند و مسئول حس درد و سایر محرک ها است.

سمنتوم: سیمان ریشه های دندان را می پوشاند و به محکم شدن دندان در داخل استخوان فک کمک می کند. به سختی مینای دندان نیست، اما نقش اساسی در ثبات دندان و اتصال به استخوان اطراف دارد.

رباط پریودنتال (PDL): PDL گروهی از بافت های همبند است که دندان را به استخوان آلوئول اطراف می چسباند. در حین جویدن به عنوان ضربه گیر عمل می کند و امکان حرکت خفیف دندان در حفره خود را فراهم می کند.این اجزا با هم کار می کنند تا یک دندان کاربردی را تشکیل دهند و جویدن، گاز گرفتن، صحبت کردن و حفظ سلامت دهان و دندان را امکان پذیر می کنند.

بیماری های دندان چه علائمی دارند

بیماری‌های دندان ممکن است با علائم مختلفی همراه باشند، این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:

درد دندان: شایع‌ترین علامت بیماری دندانی، شامل درد یا حساسیت در یک یا چند دندان است. این درد ممکن است مداوم یا تیز و ناگهانی باشد.

حساسیت به گرما یا سرما: افراد ممکن است حساسیت به مواد گرم یا سرد در دندان‌های خود تجربه کنند، که معمولاً نشانه‌ای از مشکلاتی مانند تسکین لوله‌های دندانی یا دهانه‌های لگنی می‌باشد.

التهاب لثه: التهاب لثه شامل قرمزی، تورم، خونریزی لثه، و اغلب حساسیت است. اگر التهاب لثه به طور دائمی وجود داشته باشد، ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های لثه مانند جیوه باشد.

خونریزی لثه: خونریزی لثه ممکن است در هنگام مسواک زدن یا خوردن غذا رخ دهد و معمولاً نشانه‌ای از التهاب لثه یا بیماری‌های لثه است.

تغییرات در رنگ یا سطح دندان: این ممکن است شامل لکه‌های سفید، قهوه‌ای یا سیاه، خراش‌ها یا تغییرات در سطح دندان باشد که ممکن است نشانه‌ای از تسکین مینا یا تسکین دنتین باشد.

بوی نامطبوع دهان: بوی نامطبوع دهان ممکن است ناشی از تجمع باکتری‌ها در دهان، تسکین دنتین، یا مشکلات دهانی دیگر باشد.به هر حال، در صورتی که علائم بیماری دندانی را تجربه می‌کنید، مهم است که به دندانپزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را دریافت کنید.

طبقه‌بندی دندان‌ ها کدامند

آناتومی دندان بر اساس شکل، موقعیت و عملکردشان به چهار دسته اصلی طبقه بندی می شوند:

انسیزورها: دندان های جلویی هستند که در مرکز دهان قرار دارند. از آنها برای برش و برش غذا استفاده می شود. هر فرد به طور معمول دارای هشت دندان ثنایا است، چهار دندان در فک بالا و چهار دندان در فک پایین.

نیش: دندان نیش که به نام کاسپید یا دندان چشم نیز شناخته می شود، دندان های نوک تیز واقع در کنار دندان های ثنایا هستند. از آنها برای پاره کردن و گرفتن غذا استفاده می شود. هر فرد معمولاً دارای چهار دندان نیش است که دو عدد در فک بالا و دو عدد در فک پایین قرار دارد.

پرمولرها: پرمولرها که به آنها دو لخت نیز می گویند، در پشت دندان نیش قرار دارند. دارای سطوح مسطح با دو یا چند کاسه هستند و برای خرد کردن و آسیاب کردن غذا استفاده می شوند. هر فرد به طور معمول دارای هشت دندان پرمولر است که در هر فک چهار دندان وجود دارد.

مولرها: مولرها بزرگترین و قوی ترین دندان هایی هستند که در پشت دهان قرار دارند. آنها دارای سطوح پهن و مسطح با کاسه های متعدد هستند و برای جویدن و آسیاب کردن غذا استفاده می شوند. هر فرد معمولاً دوازده دندان آسیاب دارد که شش عدد در هر فک است.

درمان های دندان شامل چه مواردی میشود

درمان های دندانپزشکی شامل طیف گسترده ای از روش ها با هدف رسیدگی به مسائل مختلف دندانی و بهبود سلامت دهان و دندان است. برخی از درمان های رایج دندانپزشکی عبارتند از:

پرکردن دندان: برای ترمیم دندان هایی که در اثر پوسیدگی یا حفره ها آسیب دیده اند استفاده می شود. پرکننده ها معمولا از موادی مانند رزین کامپوزیت، آمالگام یا پرسلن ساخته می شوند.

درمان ریشه: که به عنوان درمان ریشه نیز شناخته می شود، درمان ریشه برای برداشتن پالپ عفونی یا آسیب دیده از داخل دندان انجام می شود. سپس دندان تمیز، ضدعفونی و مهر و موم می شود تا از عفونت بیشتر جلوگیری شود.

روکش های دندانی: روکش ها کلاهک هایی به شکل دندان هستند که روی دندان های آسیب دیده یا ضعیف قرار می گیرند تا شکل، اندازه، استحکام و ظاهر آن ها را بازیابی کنند. آنها می توانند از مواد مختلفی از جمله چینی، فلز یا ترکیبی از هر دو ساخته شوند.

کشیدن دندان: گاهی اوقات، دندان ممکن است بیش از حد آسیب دیده یا پوسیده باشد که نجات پیدا کند و کشیدن دندان برای جلوگیری از عوارض بعدی ضروری است. کشیدن دندان عقل نیز برای رفع مشکلاتی مانند نهفتگی یا ازدحام بیش از حد معمول است.

ایمپلنت‌های دندانی: ایمپلنت‌ دندان ریشه‌های دندان مصنوعی هستند که با جراحی در استخوان فک قرار می‌گیرند تا از دندان‌های جایگزین مانند تاج، بریج یا دندان مصنوعی حمایت کنند. آنها پایه ای پایدار برای دندان های مصنوعی ایجاد می کنند و به بازیابی عملکرد و زیبایی کمک می کنند.

درمان ارتودنسی: درمان های ارتودنسی، مانند بریس ها یا ترازهای شفاف، برای اصلاح نامرتبی دندان ها و مسائل مربوط به بایت استفاده می شود که در نتیجه سلامت و زیبایی دهان و دندان را بهبود می بخشد.

درمان پریودنتال: این شامل درمان بیماری لثه (پریودنتیت)، مانند جرم گیری و صاف کردن ریشه، برای از بین بردن پلاک و رسوب تارتار از زیر خط لثه و ترویج بهبودی لثه است.

تمیز کردن و معاینه دندان: تمیز کردن و معاینه منظم دندان برای حفظ سلامت دهان ضروری است. تمیز کردن پلاک و جرم دندان را از بین می برد، در حالی که معاینات به دندانپزشکان اجازه می دهد مشکلات دندانی را زود تشخیص دهند و به آن رسیدگی کنند.اینها تنها چند نمونه از خدمات دندانپزشکی در غرب تهران موجود برای رفع مشکلات مختلف دندانی و حفظ سلامت دهان و دندان هستند. برنامه های درمانی بر اساس نیازها و اهداف فردی سفارشی می شوند.